Hoa tsebahala hore Covid-19 eketsa kotsi ea lefu la pelo, stroke, le Bolelele Covid empa ho neng ho sa tsejoe ke hore na tšenyo e ba teng hobane kokoana-hloko e tšoaetsa lisele tsa pelo ka boeona, kapa ka lebaka la tsamaiso ho ruruha ho qalisoa ke karabelo ea 'mele ea ho itšireletsa mafung ho kokoana-hloko. Phuputsong e ncha, bafuputsi ba fumane hore ts'oaetso ea SARS-CoV-2 e ekelitse palo eohle ea li-macrophages tsa pelo mme e ba entse hore ba tlohe mosebetsing oa bona o tloaelehileng hore ba fetohe ho ruruha. The inflammatory macrophages ea pelo e senya pelo le mmele o mong. Bafuputsi ba boetse ba fumane hore ho thibela karabelo ea 'mele ea ho itšireletsa mafung ka antibody e sa thekeseleng mofuteng oa liphoofolo ho emisa ho phalla ha pelo e ruruhileng. macrophages le ts'ebetso ea pelo e bolokiloeng e bontšang mokhoa ona o na le matla a phekolo.
Hoa tsebahala hore COVID-19 e eketsa kotsi ea lefu la pelo, stroke, le Long COVID. Ho feta 50% ea batho ba tšoaroang ke COVID-19 ba na le ho ruruha kapa tšenyo ea pelo. Ho neng ho sa tsejoe ke hore na tšenyo e ba teng hobane kokoana-hloko e tšoaetsa lisele tsa pelo ka boeona, kapa ka lebaka la ho ruruha ha tsamaiso ea 'mele ea ho itšireletsa mafung ho bakoang ke ho arabela ha 'mele ho kokoana-hloko.
Boithuto bo bocha bo fana ka leseli mabapi le khokahano lipakeng tsa kotsi e mpe ea matšoafo ho COVID-19 e matla le ho ruruha ho ka bakang mathata a pelo. Boithuto bona bo ne bo tsepamisitse maikutlo ho lisele tsa 'mele tsa ho itšireletsa mafung tse tsejoang e le macrophages ea pelo, eo ka tloaelo e phethang karolo ea bohlokoa ho boloka lesela le phetse hantle empa le fetoha ho ruruha ho arabela likotsi tse kang lefu la pelo kapa ho hloleha ha pelo.
Bafuputsi ba ile ba hlahlobisisa mehlala ea lisele tsa pelo ho tsoa ho bakuli ba 21 ba bolailoeng ke SARS-CoV-2-e amanang le acute Respiratory Distress Syndrome (ARDS) mme ba e bapisa le mehlala ea bakuli ba 33 ba hlokahetseng ka mabaka a seng a COVID-19. Ho latela se etsahetseng ho macrophages kamora ts'oaetso, bafuputsi le bona ba tšoaelitse litoeba ka SARS-CoV-2.
Ho fumanoe hore ts'oaetso ea SARS-CoV-2 e ekelitse palo eohle ea li-macrophages tsa pelo ho batho le litoeba. Tšoaetso e boetse e entse hore li-macrophages tsa pelo li fetohe ho tloha mosebetsing oa tsona o tloaelehileng ho fetoha ho ruruha. Li-macrophages tsa ho ruruha li senya pelo le 'mele oohle.
Boithuto bo entsoe ka litoeba ho lekola hore na karabelo eo ba e boneng e etsahetse hobane SARS-CoV-2 e ne e tšoaetsa pelo ka kotloloho, kapa hobane ts'oaetso ea SARS-CoV-2 matšoafong e ne e le matla ho lekana ho etsa hore macrophages ea pelo e be matla le ho feta. Phuputso ena e ile ea etsisa matšoao a ho ruruha matšoafong, empa ntle le boteng ba kokoana-hloko ea sebele. Ho ile ha fumanoa hore le ha ho se na vaerase, litoeba li bonts'itse likarabelo tsa 'mele oa ho itšireletsa mafung tse matla ho lekana ho hlahisa phetoho e tšoanang ea macrophage ea pelo e ileng ea bonoa ho bakuli ba shoeleng ke COVID-19 le litoeba tse tšoaelitsoeng ke ts'oaetso ea SARS-CoV-2. .
Kokoana-hloko ea SARS-CoV-2 ka kotloloho e baka tšenyo liseleng tsa matšoafo. Ka mor'a hore a Covid tšoaetso, ntle le tšenyo e tobileng ea kokoana-hloko, tsamaiso ea 'mele ea ho itšireletsa mafung e ka senya litho tse ling ka ho baka ho ruruha ho matla ho pholletsa le' mele.
Hoa thahasellisa hore ho ile ha boela ha fumanoa hore ho thibela karabelo ea 'mele ea ho itšireletsa mafung ka antibody e fokolang ka har'a litoeba ho ile ha emisa ho phalla ha macrophages ea pelo ea ho ruruha le ho boloka mosebetsi oa pelo. Sena se bontša hore mokhoa ona (e leng ho hatella ho ruruha ho ka fokotsa mathata) o na le matla a phekolo haeba a fumanoa a sireletsehile a bile a sebetsa litekong tsa meriana.
***
References:
- NIH. Litaba - Ts'oaetso e matla ea matšoafo nakong ea COVID-19 e ka baka tšenyo pelong. E ngotsoe 20 March 2024. E fumaneha ho https://www.nih.gov/news-events/news-releases/severe-lung-infection-during-covid-19-can-cause-damage-heart
- Grune J., et al a . Ho potoloha. 2024;2024. E phatlalalitsoe ka la 0 Hlakubele 20. DOI: https://doi.org/10.1161/CIRCULATIONAHA.123.066433
***